بسته به اشکال مختلف استفاده از قطعه پیش ساخته در ترکیب سازه ها، سیستم های سازه ای متنوعی بوجود آمده است. در انتخاب سیستم سازه ای مناسب، شرایط بهره برداری ساختمان، هزینه تولید قطعات پیش ساخته، منطقی بودن طرح و خلاقیت طراح نقش عمده ای دارند. از این رو اولویت بندی انتخاب سیستم سازه ای در کشورهای مختلف جهان متفاوت است. در سازه های پیش ساخته سیستم های اصلی را می توان به ترتیب زیر برشمرد:
- سیستم متشکل از صفحات با ابعاد بزرگ
- سیستم قاب متشکل از تیر و ستون
- سیستم مختلط
سازه های پیش ساخته ممکن است از یکی از سیستم های مذکور و یا ترکیبی از آنها تشکیل شده باشند، به علاوه امکان استفاده توام از قطعات پیش ساخته و بتن در جا نیز در ترکیب سازه وجود دارد. صنعت پیش ساختگی در تولید اجزای غیر سازه ای نیز فعالیت چشمگیری داشته است و امروزه انواع گوناگونی از این قطعات برای استفاده در سازه های بتن در جا و با پیش ساخته تولید می گردد.
مطالعه مقاله آشنایی با قطعات پیش ساخته و مزایای پیش سازی به شما پیشنهاد می شود.
سیستم هاي متشکل از قطعات بزرگ
سیستم های متشکل از قطعات بزرگ پیش ساخته بیشتر برای احداث ساختمانهای مسکونی بکار می روند. سیستم با قطعات بزرگ به سازه چند طبقه ای اطلاق می شود که اتصال صفحات بتنی بزرگ، در امتدادهای قائم و افقی پدید می آیند و در آنها فضای محصور بین دیوارها و اطاق های ساختمان را تشکیل می دهند. ارتفاع قطعات پیش ساخته دیوار معمولاً در حدود ارتفاع یک طبقه ساختمان است و هر دو نوع درزهای قائم و افقی در بین آنها پدیدار میگردند. کف طبقات و بام ساختمان نیز از قطعات دال پیش ساخته که بار را به صورت یک طرفه منتقل می کنند و یا دالهای پیش ساخته دو طرفه با ابعادی مناسب برای پوشش اطاقها تشکیل می شوند.
اگر اتصال قطعات یاد شده به صورت مناسب برقرار شود، کف ها همانند دیافراگم صلب عمل نموده و علاوه بر تحمل بارهای ثقلی، نیروهای ناشی از زلزله را نیز بین دیوارها توزیع می کنند. برای ساختمان های متشکل از قطعات بزرگ سه ترکیب اصلی می توان برشمرد:
- سیستم دیوارهای عرضی
- سیستم دیوارهای طولی
- سیستم دوطرفه
سیستم قاب متشکل از تیر و ستون
قاب های چند طبقه پیش ساخته در هر دو نوع ساختمان های مسکونی و صنعتی مورد استفاده قرار گرفته اند. البته چون مقدار تیغه بندی ها در سازه های صنعتی معمولاً کمتر از ساختمانهای مسکونی می باشد، استفاده از سیستم قاب در ایجاد ساختمان های صنعتی متداول تر بوده است. در اینگونه سیستم ها برای تیغه های موجود می توان عملکردهای متفاوتی در نظر گرفت. گاهی با رعایت جزئیات اجرایی مناسب آنها را کاملاً از اسکلت جدا می کنند تا بر شکل پذیری قاب ها در جریان اثر زمین لرزه تأثیر نگذارند و در مواردی دیگر تمام یا تعدادی از آنها به عنوان دیوارهای سازهای و باربر در نظر گرفته می شوند که باید توان مقاومت در برابر نیروهای افقی زلزله را داشته باشند.
قاب های پیش ساخته از ترکیب اجزاء خطی و یا قاب های فضایی کوچکتر متشکل از قطعات خطی ساخته می شوند. از مهمترین مزایای استفاده از ترکیب قابهای فضایی کوچکتر، امکان در نظر گرفتن اتصالات در نقاط غیربحرانی است. مثلاً اتصالات را می توان در میانه ارتفاع طبقات یا میانه دهانه ها پیش بینی نمود تا از نواحی بحرانی که در آنها حداکثر لنگر خمشی در اثر نیروهای زلزله پدید می آید به دور باشند.
سیستم مختلط
سیستم مختلط، ترکیب دیوارهای برشگیر متشکل از دیوارها و سقف های بهم پیوسته و یکپارچه به همراه اتصالات مناسب می باشد. این سیستم توسط تعدادی دیوار که روی یکدیگر نصب شده و بصورت یک طره قائم که طره ساده نامیده می شود و در پای خود بطور کامل و ارتجاعی گیردار بوده و قادر به تحمل نیروهای افقی در صفحه طره می باشد، قابل تامین است.
تلخیص توسط تیم محتوایی بتن کاوه
